یئنی قاپی – ائل بیلیمی
خبرلر_یازی‌لاری / فولکو-یازی / قیش زوماری
قیش زوماری
یوخولو گؤزلریم آچیلمیر آنجاق حیطدن اوجالی-آلچاق‌لی دانیشق‌لاردان وار گل-یوخ گلـدن بیلیرم یئنه آنام یایین گون‌لری‌نین بیرینیـده فوتـه وئرمی‌یه دئیه آریتمالی-دوغرامالی آلیب. قولاق‌لاریمی قیرپیرام گؤرم نه خبردی؟
– قیز کؤلگویه بیر چول-پالاز سال بولاری دا آچ تؤک یئره لیژلنمه‌سین؛ آنام باجیما دئییر.
-ایندی قورالار یئتیشیب درَنـه میننت. اصلینده ائله قورا پیشیرن آیـدا قورا سویو چکرلر دا دئدیم یئریمده آغنادیم بؤیروم اوسته. آنام گلدی باشیم اوسته:
هن اؤزون وورمسان تولکو یوخوسونا دئمک دا گؤزلرین شاپیلداتما دور تئز آیاغا گئت قونشولاری چاغیر گلسینلر بو سووزولارا أل آتسینلار. بالا تک ألدن سس چیخماز. منده اولارا واختیندا چوخ کؤمک إله‌میشم.أل ألی یووار ألده دؤنر اوزو یووار. بوگون سووزوچی منی خوسماناتدی تعریفلدی هر نه توکانینـدا وار یؤکلدی گئتدی ائوه. بلکه آخشاما جا آریدیب دوغرایاق. من گینه بورنوز وئردیم .
آنام:
سنه ناوار گؤ… قاپی آچمامیسان کی! سویو کوزه ده، گونو باجا دا گؤرموسن. یوخسا بیلردین چؤرک داشـدان دمیردن چیخیر. بو سووزولار پول توتوب . قیشـین گونو من کیمین قاپیسینا گئدجه‌یم منه سووزو وئرین آش قویورام… بو گون صاباحدا قاپلار آچیب گیرجاخسان. بئله بورنوز وئرسن هر ایشه گونـده مین دفعه منیم تون به تونومو آبادلیاجاقلار…
گؤردوم قیریم قولایدی تئز یورقانی آتدیم دوردوم. قاچیب پیشیک کیمی اؤزومو یودوم گوللو چادیرانی آتدیم باشیما . شیشیک گؤزلرله قاچدیم کوچویه.
-مصمه خالا آنام دئدی ایشین اولماسا او بیری قونشولاری دا چاغیر گلین بیزه .آنام بیردام بیر دهلیز سووزو آلیب قالیب ألینده…
– یاخجی قیزیم ألان هامینی آغنادیب تؤکرم سیزه . سن فقط بیزیم چاییمزی یئتیر.
قایتدیغیمدا گؤردوم سووزو قالاسی دوزلیب حیطـده. آنامدا بیر آز هولده‌دی. دئدیم آنا بیر آز ساکین اول سن همشه دئیرسن گؤز نامرد اولار أل مرد اولار. ایل زوماریدی بئله اوقاتین تلخ إله‌مه.
-به به! بو گونکو قوش‌لار دوننـکی قوشلارا جیح-جیح اؤرگدیر. اؤلمز خدیجه گؤرر نوه نتیجه . سنینـده آرواد اولماغین ایل زوماری إله‌مگین گؤرم ایشاللاه.
قیزیم قیز اولانـدا گؤرسن بیرین دوغانـدا گؤرسن.
– سنه ناوار امیر بازاری داغیلسین سنه بیر دسمال قالسین.
من نه أره گئدجام نه ده اوشاغ دوغاجام.
– سلام باجی باخ گؤر نئچه‌سین گتیرمیشم گؤرر ؟
-ماشالاه چوخ خوش گلمیسیز. بویرون . والاه یاخین قونشو اوزاخ قوهومـدان یاخجیدی. قونشولاریما قوربان کسرم. حَیطـده دووار دیبنـده چوخ‌لو بالیش قویدوق قونشولار بیر بیر اوتوردو.
من گونوز آنادان اولموشدوم آنام دئیردی سنین آیاغین یونگولدو همشه ایش باشلییاندا منه دئیردی هامی اوتورسون سن گل ایشین اوستونه تئز قورتولسون او گونـده یئنه منیم ماموریتیم واریدی. گئتدیم اوتاغا قاییتدیم:
مامان ایشین ایرلی…
– خوش گلدین.
_ یئنه گئدیب قایتدیم اوچ کز همان سؤزلر’له. آنام دئدی من چوخ سینامیشام بو قیز ایشین اوستونه گلنـده آدام بیلمیر ناواخ قورتولدو. ایندی باشلییاخ.
– حبیبه خانیم او سووزولاری قوی بورا زحمتدی
– قیز سووزولاری دئیرم .
-بولار ندی به ؟
_اولار جعووویدی.
– تبریزلی باجی بولار کاواردی.اؤزوزو سریمین هر شئیین آدین دئیشمیسیز.
– بلکه ده دوزو سووزودی سیز دئیشمیسیز.
آنام آرایا سؤز قاتسین دئیه: هله دئیین ائولنندن ،أره گئدندن ،دوغاندان…بوشلویون کاواری.
– ائشیتمه‌میسن؟ دیب قاپینین قیزی قوشولوب قاچیب.
-ای وای ….بو قیزلار آبیری یئییب حیانی قوسوبلار والاه . بیری قوش دیلی اوخوماق همان توولانیرلار. یازیخ ننه دده‌سی…
– اولسون ائله تخصیر ننه ده دی. قیزین دؤیموین دیزین دؤیر.
-دئمه او سوزو .اوشاق‌لار بؤیور، سودویو کؤپوکلور ،سؤزه باخمیرلار کی.
ألیمده بیر مئژمئیی چای.یانیندا خورما شیرنی ،دورموشام هوروت هوروت بولارا قولاق آسیرام ..آنجاق دیشیم باغیرساغمی کسیر.
آنام:
آی بالا گلین أگری اوتوراخ دوز دانیشاخ. بو عیبه‌جر اعظمین باشیندان دا آرتیقدی بئله اوغلان. کیمه وئره جادی قیزین؟ شاه عاباسین قوشونوندا بیر قوچ ایگیت گلجادی اونو آلسین؟ اوغلان ائوی بیر ایلیدی بولارین قاپیسن دیبدن چیخاردیلار.آما قیزین آتاسی مینمیشدی عناد آتینا. اوغلانین هر شئی‌نه پولچوک بند ائلیردی. اؤز گؤزلرینده دیرگی گؤرموردو اوغلانین گؤزونده چؤپو گؤروردو. دئیرلر : هرزادووی باب ائله گؤرن دئسین ها بئله. آغزی‌نین یئمین تانیاسان گرک.کورکن اوجا یئر یا آلچاق یئردن اولسا بیرووز باشماق کیمی یا آیاخدان چیخار یادا آیاغی یارالار.آما کیمه دئیرسن قیزین باباسی دئیردی بئله کور قیزیم داداولسا وئرمرم بوگئدیه. قیز دا دئییردی اؤلدو وار دؤندو یوخدی.گؤیول سئون گؤیچک اولار دا نه بیلیم. اوغلان راضی قیز راضی غلط ائلدی قاضی. منجه عجب ائلییبلر… هئییی جاوانلیغیم یادیما دوشدو آخی منده جاوانلیقدا ورولموشدوم…
آی قولاق‌لاریم تاقیلدادی. تئز مژمئینی یئره قویدوم. دئدیم :مامانننننننننننن … کیمهههههههه
-گوله گوله دئدیک باباوا
-اویاندان مهناز قاوالی گؤتوردو.
-قیزیم سنه باشماق آلیم؟
-یوخ دده قوربانین اولوم
-قیزیم سنه دوننوق آلیم ؟
-یوخ دده قوربانین اولوم
-قیزیم سنه قیزیل آلیم ؟
-یوخ دده قوربانین اولوم
قیزیم سنی قیزیم سنی أره وئریم؟
وئر دده قوربانین اولوم.
چوخ گؤزل سسی واریدی.
او باشدان مصمه خالا باشلادی:
آغاجـدا لک لک یووا باغلار گئدر، قیز سئون اوغلان قمه باغلار گئدر….
آنام گؤزل سسی’له آراسی کسمدن:
علی بالا باشماق‌لارین یاغلارام
علی بالا اوستونه گول باغلارام.
علی بالا گئجه بئواختا قالسان
علی بالا دسمال آلیب آغلارام.
سیدوا یولو قانا سنی یاناسان
آنا نیه منی وئرمسین اوز سئودیگیم اوغلانا.
دور قاش گل یانیما ای گؤزل قیز
بو گئجه گلمسن قالام یالقیز…
آرا کسمدن او اوخویور بو اوخویور…دئدیم:
بالام بیزیم قونشولار هامیسی خواننده‌یمیش . سیز چادیراسیزلیقدان ائوده قالمیسیز ها . ماللا نصرالدینین باغ‌لی بیزوو تک اؤتورسه‌لر هامیدان برک قاچارسیز.
ناهارا کیمین من چای داشیماقـدان یورولدوم اونلار نه سووزو آریتماقدان یورولدو نه ده اوخوماقدان.
_یئماغا دا کؤمک؛ ایشلماغا دا ..باخ گؤر هامیسی قورتولدو اشرف خانیم. آللاه آغزی شیرین قیسمت ائلسین .
یازار: ذکیه ذولفقاری
(بو یازی دوغو آذربایجان آغیزی ایلا یازیلیبدیر.)
نفیس سینافر
This post is also available in: TÜRKCƏ
